Zaman düşünmenin üzerine bina edilmiştir. Ne kadar çok düşünmeye malikseniz ruhunuz o kadar yorulur, yoruldukça olgunlaşır.

Hayat bir derin dehliz gibidir. Yaşamı orada ararsınız. Varlığı orada müşahede edersiniz. Doğru, orada yanlışa galebe gelir; ya da yanlışa razı olunur, doğru diye inanırsınız. İnanmaz iseniz ruhu tırmalar, acı verir.

Bu dehlizden çıkmanın ülküsü doğru bakış açısıyla bakabilmektir. Doğru söz söyleyebilmektir. Zira sözün doğrusu, doğrunun sözüdür.

Doğruyu takip ettiğini söyleyen insanın yanlışa tevessül etmesi nedendir bilinmez. Lakin sürekli bu tariki izlemiştir. Düşünce uçuvermiş, vicdan susturulmuş, akıl emekli edilmiş ve kitap kapatılmıştır.

Hani defterin dürülmesi gibi bir şeydir bu devinim. Boğulma emaresi yaşasanız da derine dalma hayali ile avunursunuz. Çünkü derin meçhuldür, meçhul cezbeder.

Modern zamanın aşklarına kanarsınız. Çiçek, böcek ayıcık derken ömür boşluğa düşüvermiştir. İşte o zaman ne sizin çıkacak dermanınız kalır ne de başaklarından yardım isteyecek yüzünüz.

Modern zaman dönemsel içeriği değişen, ama işlevi değişmeyen şahıs kültü oluşturma mücadelesindedir. Kimi zaman bunu anonim olarak inşa eder kimi zaman bireysel kült sunar altın tepside. Ret edilmesi zordur, zora talip olmak ise daha zordur.

Kapılırsınız cümlelerin şatafatına, sonrada kaybolursunuz batılın girdabında. Dönmek istersiniz lakin fırsat doğmaz bir türlü. Koşmak, kaçmak istersiniz lakin boşadır çabanız. Çünkü fıtrat doğruya meyillidir, ancak meyil doğrudan yana değildir

En yakın mesafeden çıkış yolu ararsınız ve zahmetsiz yola talip oluverirsiniz hemen. Bir de yolun meşakkati umarsızca mevzubahis olur. Zahmet eylemde iken nafilenin önemi bütün tefekkürünüzü sarmıştır. İnsana dokunan amelleri mistik hayata hapsetmenin mutluluğu ile kavrulursunuz.

Yüreğin ıstırabı mistik salvolarla hakikatin üzerini setr etme gayretine dönüşmüştür artık. Bu amel dirilmekten ziyade çürümenin işaretidir.  Artık sözler anlamını, mana derinliğini kaybetmiştir. Aç, hasta ve dertli olana sabırdan başka vereceğiniz bir şey kalmamıştır.

Anonim gelecek kaygısını kucağınızda buluvermişsinizdir. Sahiplenirsiniz, abartırsınız, inanç oluşturur ve putunu dikersiniz apansız. Yüreklerde kabul oluşturma çabanız takdire şayandır. Yorulursunuz ama en önemlisi yorarsınız.

Bilirsiniz bir şeyler yanlış gidiyor,  ya Batı gibi kadim olanın hakkını veremeyerek maddeye teslim olmanın bunalımına, ya da Doğu gibi kadim olanı yeni ile bağdaştıramayan düşünce buhranına girersiniz, kaybedersiniz.

Sağlam akideye tavrınız oportünizmle baş başa kaldığınızda ortaya çıkacaktır. Tercihiniz, tefsiriniz olacaktır. Yanılgınız, günah çıkarma merasimlerinde kendini hissettirecektir. Ama yine de saat/terazi şaştıysa doğru vakti/tartıyı de göstermeyecektir.

İnsan niçin kendini yenme gayretindedir? Yenildiği kendisi yenen kendisidir, insan insanı yaşatma özlem ve gayreti fıtratında saklı iken…

Bilirse ki bu mücadele insanın kendiyle olan savaşıdır. Kendine olan savaşıdır. Bütün varını ortaya koyar zafer için. Bilmez ki, zaferi yenilgisi olacaktır. zaferi esareti olacaktır.

Zaferi için bölümlere ayırır. Türk, Kürt, Arap, Çerkez… Doğu, Batı, kuzey, Güney…. Zengin, fakir, avam…  Her parçaladığı kendisi, her parçalayan kendisidir.

İnsan niçin sınıflara ayrılır ki, bir sınıf olarak var olmayı biliyorken. İnsan niçin bildiğini yapmaz ki, bildiği onu kurtaracakken…

İnsan bu dünyada halef olduysa bir gün selef de olabilir. Zira insanın hilafeti Rahman’ın teveccühündedir. Teveccühün değişimine de kadirdir. Bunu insan, kendi feraset yoksunluğu ile kendi eliyle de hızlandırabilir.

İnsan kendini yenemez, nesline hükmedemez, yok edemez. Bilirse yokluğu kendine metfun iken. Döğüş boşadır, sövüş boşadır.