YouTube üzerinde Türkiye’de öğrenci olarak yaşayan bir Fransız’ın Türkiye ve Türkçe tecrübesi paylaşılmıştı. Fransız bir ara Türkçe tecrübesini paylaşırken aşağıda yorum olarak yazdığım ifadeyi kullandı. Ben de bunu yorum olarak ekledim ve ondan sonra tartışma başladı. Bazı yorumları çıkararak aşağıya yazdım bütün tartışmayı. Buyurun okuyalım, neler yazılmış, konuşulmuş:

Mahir

"Fransızcada hasret kelimesi yok. O duyguyu yaşıyordum ama adını bilmiyordum. Türkçedeki hasret kelimesini öğrendim, benim için çok değerli"

Bizimkiler de dilimizin fakirliğinden dem duruyor. Yok öyle bir şey.

Mikewillis6033:

Tek bir örnekle dilin zenginliği fakirliği belli olmaz.

Mahir:

@mikewillis6033 Bizim tek kelimeyle ifade ettiğimiz şeyi mesela ingilizler en az 5 farklı kelimeyle ifade ediyor. Hasta kelimesi İngilizce'de 'sick' 'pation' 'ill' 'love' 'crazy' gibi. Çıkmak fiilinin 50 küsür anlamı var. Tabi siz Türk olmadığınızdan kelime sayısına bakıp karar verenlerdensinizdir.

Mikewillis6033:

@egitimg  3’ünün de farklı anlamı var, patient hasta demek hastanedeki hastaya patient denir, ill dediğin hasta demek belli bir hastalığın vardır atıyorum kanser hastası akıl hastası vs. Sick ise kötü anlamında kendimi kötü hissediyorum derken sick kullanırsın.

Mahir:

Tamam işte. Biz hepsine hasta kelimesini kullanıyoruz. Türkçe kelime sayısından fakir gibi görülse de anlam zenginliğinden kelime zenginidir. Türkçe, arkeolojik kazılardan da görüldüğü gibi kadim bir dildir. İngilizce ve Rusça gibi 12 yy dili değildir.

Mikewillis6033:

@egitimg  bu senin dediğin Türkçenin fakirliğini gösterir. Sen tek kelimeyle ifade edemiyorsun işte diyorum sana hepsi farklı anlama geliyor, fazla kelime olması dilde zenginlik belirtisidir…

Mahir:

? @mikewillis6033  Buna fakirlik denmez. Buna zenginlik denir. Dilimizde aynı şeyi ifade eden başka kelime varken dil aynı kelimelere, bile ve isteye yeni anlamlar vererek, bazen bir ekle kelimeyi yepyeni anlama ve kalıba sokar. Dil, kendi içinde kelime üretme kapasitesi nedeniyle zengindir. İngilizce gibi oradan buradan devşirme kelimelerle zengin olmak zenginlik ise biz dili sadeleştirmesek, Latin harflerine geçmemiş olsak dilimiz milyon kelimeyle zengin bir dil olurdu. Ama dilde zenginlik hem anlam bakımından hem de kelime üretmesi kapasitesinden dolayı zengindir ve güçlüdür.

Mikewillis6033:

@egitimg  devşirme kelimeler en çok Türkçede var, Farsça Arapça Fransızca kelimeleri çıkar, düzgün iki cümle kuramazsın.

Mahir:

 @mikewillis6033  kusura bakma ama dünya üzerinde başka dilden kelime almadan yaşayan dil var mı? Hatta kendi kelime üretme kapasitesi olan kaç dil var. Türkçe hem dışarıdan kelime almış hem de kelime üreterek dili yaşatmıştır. Arap’tan aldığı kelimeyi Türkçeleştirmiş. Arap anlamaz konuşulanı, anlasa da yanlış anlar. Do not talk bosh diyen Amerikalı, boş kelimesinin tek bir anlamını almıştır. Hâlbuki biz onu hem kendi başına çeşitli anlamlar vererek, hem de çeşitli eklerle dilin zenginliğine katmışız.

Mustafasönmez 24

Hasret Arapça

İbrahimacar5837

@mustafasonmez24  Hasret sözcüğünün Türkçe karşılığı "Özlem"dir. Kuruntu bilgelik taslamışsın, sözcüğün Arapça olması önemli değil taşıdığı anlam önemli. Estağfurullah sözcüğü de Arapçadır, ama Araplardaki anlamla Türklerdeki anlamı aynı değildir. Türkçedeki anlamı derindir.

Mustafasönmez 24:

@ibrahimacar5837  Hasret kayıp, yokluğunu hissetmek manasınadır. Özlem dili devirirkene uydurulmuş bir laf. Onun yerine göreşmek vardır. Susamak gibi... Estağfirullahın manası müslümanlar arasında bellidir. Biri sizi medh ederse benlik günahına tövbe manasına estağfirulah denir. Kenedini zem eden şerefli kimseye karşı siz hakkında böyle kötü düşünmekten tövbe ederim demektir. İlmimin zekâtı kadar bişey biliyor musun da laklak yapıyorsun.

Zaboybagoi8636:

Hasret Türkçe bir kelime değil. Hasir Arapçada ???? ve Ibranicede ??? Bir şeyin noksan olması demek.

@ibrahimacar5837  Hasret kelimesi, lugat at-Turkînin %50si gibi Arabîden kopya edilmiş. Ben Arabım ve bu mevzu benim için mühimdir.

Mustafasönmez 24:

@zaboybagoi8636  Benim Arapçam var kardeş. Neden o kadar yazmak ihtiyacı duydun? Özlemek iki Türkçe kelimenin daha önce kullanılmamış olduğu bir şekilde birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Uydurulmuş tarafı bu. Öz+le+m den uydrulmuş. Ögeseyle alakası yok. Özlem kelime olarak ilk kez hangi eserde geçmiş tarihine bak gör.

Mahir:

@ibrahimacar5837  Söylediklerinize tam katılıyorum. Bir kelime başka dilden alınırken alındığı zamandaki anlamıyla ve söyleniş şekliyle alınır. Ancak daha sonra o kelime o dilin malı olur. Çünkü geldiği dildeki anlamlardan farklı anlamlar da yüklenebilir veya geldiği dilde geniş anlamı varken, diğer dilde kısıtlı anlamıyla kullanılır. Mesela muhabbet bizde konuşmakla ilgilidir. Ancak bazı Araplarda anlamı sevişmektir.

(Zaboybagoi8636 ne yazmışsa ona tepki var ancak yazdıkları yok. Silmiş olmalı)

Mustafasönmez 24:

@zaboybagoi8636  Seni ilgilendirmiyorsa burnunu sokma. Hasret arapçadır diye ilk yazan benim zaten yorumlara. Geri kalan saçmalıklarını iade ediyorum.

İbrahimacar5837

@zaboybagoi8636  Burun, saçma, yazmak, sokmak uydurma değil. İlgi uydurma. Lektub... heralde liyektüb demek istiyorsun, emri hazır üktüb’ten  gelir. Aslı ketebedir, masdarı ğayri mimisi kitabet olur. Osmanlıca lektüb diye bir şey yoktur. Osmanlıcada genelde Arapça kelimeler mastar halinde kullanılır. Fellah Arapçanla bize Arapça öğretme.

@egitimg  Evet imdat düğmesi görevi gördünüz. İngilizce bile %60 Latince, %20 Fransızca,%10 Almanca sözcüklerden oluşuyor.

Zaboybagoi8636:

@mustafasonmez24  Kimseyi tahrik etmiyorum, aklin başında mi? Hasret Arapça diyorum ve Türkçenin yarısı Arapça, Farsça, Fransızca ve diğer bölge dillerinden alınma diyorum bunlar doğru. Ayrıca ben Şii cemaatinden değilim Çukurova’da bir Arap Alevi yok Sünni de var Hristiyan da var

Kurtaranongun6193:

Hasret'in Türkçe olduğu sanısına nereden kapıldın? Hasret öz be öz Arapçadır. Türkçesi "Özlem"dir.

Mahir:

@kurtarongun6193  Bir kelimenin kökeninin başka bir dile ait olması, o kelimenin Türkçe olmadığı anlamına gelmez. Tıpkı Avrupa dillerinin Latince kelimeleri aldıkları halde, İngiliz’in İngilizce, Fransız’ın Fransızca, Almanın Almanca konuşmaya devam etmesi gibi, Türkçe, bugün batı dillerinden kelime aldığı gibi dün Arapça ve Farsçadan kelime almış olarak yoluna devam edecektir. Hasret, Arapça kökenlidir ama öz ve öz Türkçe'nin malıdır.

Bir Arap arkadaşım “ben Türkçe biliyorum, çünkü sizin kelimelerinizin çoğu Arapça” dedi. Ben de ona içinde çok az Türkçe kelimenin geçtiği, çoğunluğu Arapça olan bir Namık Kemal şiiri okudum. Tek bir kelimesini bile anlamadı. Başka bir divan şiiri okudum, onu da anlamadı.

Dedim “sen Türkçe bilmiyorsun.”

Bir dilin başka dillerden kelime alması çok normaldir. Bunu kompleks haline getirmemek gerek. Selfi kelimesi yerine özçekim kelimesini türettiler. Tuttu mu, tam olarak değil. O nedenle atalarımız "Galatı meşhur, lugati fasihten evladır" demiş. Yani yanlış kullanılan ama yaygınlaşmış bir kelime, onun gerçek yapısına tercih edilir.

SemailBoydak9917

Hasret Türkçe değil ki Arapça hasra kökünden geliyormuş; bir şeyin yokluğundan acı çekmek

Mahir:

@semailboydak9917  kökeni Arapça ama kelime artık Türkçe. Hasret üzerine Araplar şiir veya şarkı yazmış mı bizimki kadar.

Dindar_Beyefendi

@zaboybagoi8636  muhterem sen bakma onların dediklerine, modern Türkçenin farklı dillerden kelime çalmış ve kendi lügatı olmayan bir dil olduğunu Osmanlı torunları biliyor. Solcular bunun farkına varamasa da olur, biz farkındayız Arapçanın ne kadar güzel bir dil olduğunun.

@egitimg  Fransızca, İspanyolca ve İtalyanca uydurma dillerdir. Eskiden tek bir dil olan Latince artık 3 dile bölünmüş olabilir ama ağız farklılıkları olsa da hepsinin aynı dil olduğu bir gerçek, aynı şekilde Türkçe ise 3 farklı dilin bir araya toplanmasından oluşur.

Türkçe dili Arapça, Farsça ve Latincenin Fransız ağzından alınma kelimeler çorba yapılarak önümüze sunulmuş senkretik bir dildir. Arapça ise hiçbir dilden kelime çalmadan kendi kendine oluşmuş yüce bir dildir, kutsallığı tartışılır ama kelime haznesi geniş bir dil olduğu kesin.

Kelime dağarcığı geniş bir dil demek fakir dil demek değildir, dil ne kadar çok kelime içeriyorsa o kadar zengindir. Mesela efkarlanmak genellikle içki içenlerin kullandığı derin anlamlara sahip bir kelimedir, efkârlı biri ben stresliyim demez. Dilimizden Arapça'yı çıkarırsak bundan sonra içki içerken "stres dağıttım" dememiz gerekir ama stres lafı efkârın yerini dolduramaz, Arapça’nın tekrarsız kelime sayısı 12.302.912’dir. Buna en yakın dil olan İngilizce’nin ise kelime sayısı 600.000 civârındadır, sence hangisi daha zengin bir dil?

Allah kutsal kitabı boşuna Arap coğrafyasına indirmemiş, Ârâmîce ölü bir dildir fakat kullanıldığı dönemlerde köklü bir dildi. Sâmî dil ailesi zengin bir kült dilleri ailesidir, dinler neden hep Ortadoğu coğrafyasında diye soranlardansan sana söylüyorum. Kur'an eğer Göktürk Kağanlığına inseydi Allah kendini Göktürkçe gibi zayıf ve yetersiz bir dilde nasıl ifade edecekti? Allah kendini insanlığa en iyi şekilde ifade edebileceği dil hangisiyse o dilde konuşulan ülkeye kitap indirmiş, zamanın köklü dillerinden olan Latince artık 3 farklı dile bölündüğü için değerini yitirdi ama o zamanlarda özbeöz Batı dili olan Latincede neden kutsal kitap inmedi? Cevap basit, Kur'ân-ı Kerim Doğu Roma İmparatorluğuna inseydi Türkler asla Müslüman olmazdı çünkü kahpe Bizans dedikleri bir yerden peygamber gelirse kimse ona itibar etmezdi.

Sırf Türkler Müslüman olsun diye Allah kitap indireceği coğrafyayı değiştirmez tabi ama düşünelim ki Kur'an Uzak Doğuya indi, oradakiler kendilerine gönderilen elçiye asla inanmazdı. Uzak Doğu kültürü İslam inancına elverişli değil, haram etleri lop lop mideye indiren Çinliler İslamdan pek memnun olmazdı. Buda'nın öğretileri gibi romantik öğütler veren bir dîni lider onlar için fevkalade, gerçekçi ve mantıksal kararlar almak onlara göre değil. Daha çok işlerine gelen ve zevksel din anlayışı onlara göre, zaten bu yüzden hâlâ gerçekliğe dönmek yerine putlara tapıp mitolojilere inanıyor çoğu Hintli. Allah hakk din için en elverişli ve uygun coğrafyayı seçmiş, işinize gelmiyorsa sizde duygusal ve fıtratî davranıp inanmayabilirsiniz dinimize.

@egitimg  bir kelime en çok kullanana değil, ilk kullanana aittir.

Mahir:

@Dindar_Beyefendi  Karıştırmışsın. Konu Arapçanın ne kadar yüce bir dil olduğu değildir. Dillerin bölünmesi meselesi söylediğin gibi değil. Dil bilimciler konu hakkında sizi doğrulamaz. Bilimsel olmayan şey laf kalabalığıdır.

Peygamberler her ümmete, her millete gelmiştir. Geldiği toplumun diliyle gelmiştir. Kitap verilen milletler içinde bugüne ulaşmış olan İsrail oğulları ve Araplar var.

Arapça inen Kur'an Araplara değil, bütün insanlığa inmiştir. Dilin zenginliği ve gücü başka bir şey, her milletin kendi dilinin olması başka bir şeydir.

Bir dil başka dillerden kelime devşirmekle bozulmaz, zenginleşmez de. Dili zengin yapan, o milletin kültürüdür, insanlığa verdiği, kattığıdır. Türk milletinin köklü bir kültürü ve insanlığa kattığı pek çok şey vardır. Bu nedenle Türkçe büyük, önemli, zengin ve küresel bir dildir. Bu durum, Türkçeyi başka dillerin karşısında güçlü yapar. Buna Arapça da dâhil. İngilizce geçmişi bin yıl öncesine kadar bile gitmeyen bir dil. Batı dillerinin çoğu böyle. Türkçe kadim bir dil. İki bin yıl önce de vardı, bugün de var. Arapçanın tarihsel geçmişini tam bilmiyorum ama Kur'an geldiğinde dil gelişmiş bir dildi. Arapça, İbranicenin de içinde olduğu Sami dil ailesine mensuptur. Arapçanın içinde de devşirme kelime çoktur, hatta Kur'an'da bile bu devşirme kelimelerden var. Bu nedenle Arapça, Arapça olmaktan çıkmadı, çıkmaz da. Tıpkı Türkçe'nin başka dilden kelime almasıyla Türkçe olmaktan çıkmadığı gibi. Mesele buraya "Hasret" kelimesinden geldi. Hasret kelimesi hangi dilden geçmiş olursa olsun artık Türkçe'dir. Tıpkı televizyon gibi. Bir kelimenin başka bir dilden alınması, o dilin aslını bozmaz, o dili başka dil haline getirmez.

@Dindar_Beyefendi  Bosh kelimesi İngilizceye yerleşmiş. Bildiğimiz "boş". İngilizcede empty var, boş anlamında. Ancak İngilizceye geçen boş kelimesi "Boş konuşmak" ifadesinin karşılığı olarak geçmiş. Şimdi bosh kelimesi İngilizce değil mi? Kelimenin kökeni önemli ama geçtiği dilin malı olmuştur. O dilin içinde artık ayrı bir yol izler. Tıpkı muhabbet kelimesinin bizde sohbet etmek, geldiği Arap kültüründe ise sevişmek anlamında olması gibi, bizdeki muhabbet yoluna Türkçe anlamıyla devam eder. Arapça anlamından ve bir Araba ifade ettiği bütün anlamlardan sıyrılmış olarak...

BİTİRİRKEN

Dille ilgili kendiliğinde gelişen bu tartışma, dile insanımızın ne kadar önem verdiğini de gösteriyor. İnsanlar konuşulan yani yaşayan Türkçeye sahip çıkıyor lakin bunu yaparken dil inkılabının yanlışlarını tekrar edenler de çok.

Sonuç olarak Türkçeye giren kelimeler konusunda insanların kafaları çok karışık belli. Buna artık işin uzmanları çözüm bulmalı. Dili arileştirmek, saflaştırmak adına dil kıyımına giden süreçler sonucunda Türkçe 50 yıl önce kullanılan kelimelerinin pek çoğunu kaybetti. Kelimelerin bazıları ömrünü tamamlar ve dilde unutulur gider ama dilde kelime ayıklamak dile yapılan ihanettir. Türkçe bu ihaneti yaşadı, yoluna devam ediyor ama geçmişteki zenginliğinden ve ifade gücünden yoksun olarak.

İlgili video: https://www.youtube.com/watch?v=WA43uqPC--g&lc=UgxZhfT6l431S7lYJYt4AaABAg.9fV0AVSqlb59t1zCoFQxpE